شومینه از عناصر دکوراسیون داخلی است که با آمدن فصل بهار و گرم شدن تدریجی هوا، استفاده کاربردی از آن نیز متوقف می‌شود، اما از آنجا که برخلاف بخاری‌های گازی و برقی، پس از پایان فصل سرما، امکان جابه‌جایی و حذف موقتی آن وجود ندارد، می‌توانید در فصل بهار و تابستان نیز، به شومینه اتاق خود، عملکردی کاربردی دهید.
در خانه‌هایی که شومینه وسیله گرمایش زمستانی به شمار می آید، چیدمان مبلمان خانه تحت تاثیر این عنصر قرار می‌گیرد، به این معنا که معمولا با هدف حداکثر بهره‌گیری از گرما، مبلمان را در اطراف شومینه قرار می‌دهند که البته از این طریق، علاوه بر گرما، چیدمان خانه از زیبایی شعله‌های آتش در شب‌های سرد زمستان نیز بهره‌مند خواهد شد.
معمولا در پایان فصل زمستان و آغاز بهار، شومینه تبدیل به طاقچه‌ای برای قرار دادن اشیاء زینتی یا قاب عکس ‌شده و گاهی حتی با قراردادن مبلمان در مقابل آن، سعی در پوشیده نگهداشتن آن می‌شود.
با توجه به اینکه شومینه‌ها به دو صورت گازسوز و هیزمی هستند، درباره هریک از این دو مدل، پیشنهادات خود را ارائه می‌دهیم:
 

شومینه‌های هیزمی: 

در این شومینه‌ها، امکان تخلیه کامل کوره وجود دارد، پس از تخلیه و تمیز کردن داخل آن، می‌توانید شمع‌هایی با اندازه‌های متفاوت انتخاب کرده و در درون فضای خالی شومینه، با فواصل مناسب قرار دهید، به این طریق،‌ با روشن کردن شمع‌ها، از زیبایی نور آتش ثمره خواهید برد، بدون آنکه حرارت قابل توجهی در فضای اتاق تولید شود.
اگر از شمع‌های معطر استفاده کنید، می‌توانید علاوه بر بهره‌گیری از زیبایی نور آن، فضا را نیز عطرآگین کنید.
در آغاز فصل بهار، گل‌ها طراوت خاصی به خود می‌گیرند، شما نیز می‌توانید از طاقچه شومینه، برای قرار دادن گلدان‌هایی کوچک از گل‌های از آپارتمانی که در نور و سایه کم قابلیت رشد دارند استفاده کنید. البته به جای گیاهان طبیعی از انواع مصنوعی و شکننده نیز می‌توان استفاده کرد؛ تا به این منظور، گوشه‌ای از فصل بهار را به منزل خود هدیه دهید.
به دلیل گرم بودن دیوار بالای شومینه در فصل زمستان، معمولا افراد از نصب قاب عکس یا تابلو بر روی آن اجتناب می‌کنند، اما در فصل بهار و تابستان، شما می‌توانید با نصب تابلویی با ابعاد مناسب که دارای رنگ‌های مکمل دکوراسیون منزلتان باشد،‌ جلوه خاصی به فضا ببخشید.
شومینه‌های گازسوز:
در کوره شومینه‌های گازسوز، به دلیل وجود مشعل، منقل و هیزم‌های سفالی، تنها امکان خارج کردن هیزم‌های تزئینی وجود دارد؛ بنابراین تزئینات باید در ترکیب با این اجزا باشد.
می‌توان با سنگریزه‌های کوچک و بزرگ و همچنین انواع صدف‌ها و قرار دادن شمع‌های تزئینی،‌ استوانه‌ای و معطر، فضایی زیبا و نورانی ایجاد کرد که در صورت صیقلی بودن سنگریزه‌ها، تلالوی زیبایی در محیط اطراف ایجاد می‌شود.
برای زیباتر شدن منزل خود، می‌توانید برای رادیاتورهای خانگی نیز فکری کنید.
گرچه امروزه رادیاتورهای جدید باریکتر و زیباتر از گذشته به بازار آمده، اما اگر منزلتان قدیمی‌ساز است و هنوز از مدل‌های قدیمی استفاده می‌کنید، می‌توانید با هزینه‌ای اندک و ساخت یک روشوفاژی زیبا، نمای مدرن و جدیدی به فضا ببخشید.
 روشوفاژی‌ها را می‌توانید با اشکال و سبک‌های گوناگون بسازید و باتوجه به سبک چیدمان و  دکوراسیون اتاق، آن را طراحی کنید.
حتی از روی آن برای چینش وسایل تزئینی نیز می‌توان استفاده کرد.

1-از نظر نحوه خودگیری، ملاتها به دو دسته هوایی و آبی دسته بندی میشوند. 

2-خاصیت چسبندگی در ملات باید حداکثر یکی دو ساعت پس از مصرف در ملات ظاهر شده وپس از ده الی دوازده ساعت به حداکثر خود برسد.

3-ملات باید نفوذ پذیر باشد تا بتواند در قطعات مجاور خود نفوذ کرده وموجب چسبیدن آنها بخود بشود.

4-ملات باید بتواند در مقابل نیروهای فشاری و کششی ساختمان به اندازه کافی مقاوم باشد.

5-حداقل مقاومت فشاری و کششی ملات باید مساوی ضعیفترین عضو ساختمان باشد زیرا حداکثر مقاومت یک سازه مساوی با توان باربری ضعیفترین عضو آن سازه میباشد.

6-ملات از دو قسمت اصلی میشود چسب (سیمان،گچ) که دارای حجم کمی بوده وجسم پر کننده (ماسه،خاک)که تقریبا" در حدود 80درصد حجم ملات را تشکیل میدهد.

7-ملاتها را میتوان به دو گروه ملاتهای زودگیر که ماده چسبنده آن گچ میباشد و ملاتهای دیرگیر تقسیم کرد.

8-ملاتهای زودگیر بسیار زود گیر بوده بطوریکه پس از 3 الی 4 دقیقه بعد از آنکه با آب مخلوط شدند شروع به سخت شدن نموده وبعد از آن 10الی 15 دقیقه پس از مصرف عمل سخت شدن آنها به پایان میرسد (بیشتر در تیغه های 5 سانتیمتری استفاده میشود).

9-ملات گچ و خاک.

9-1-ملات گچ وخاک پر مصرفترین انواع ملاتهای زود گیر میباشد.

9-2-خاک مورد مصرف در این ملات خاک رس است که باید سرند شود.

9-3-نسبت گچ و خاک در این نوع ملات 50 درصد خاک و 50 درصد گچ میباشد به نسبت زودگیر بودن یا دیرگیرتر بودن گچ ممکن است درصد خاک بیشتر یا کمتر از 50 درصدباشد هر قدر گچ زود گیرتر باشد ویا به اصطلاح کارگاهی هر قدر گچ تر باشد باید خاک مورد مصرف در ملات گچ وخاک بیشتر باشد.

10-وجود خاک در ملات گچ وخاک اولاً ملات را پلاستیک تر مینماید در ثانی ملات را دیرگیرتر میکند.

11-مورد مصرف ملات گچ و خاک علاوه بر تیغه های 5 سانتیمتری در زیرسازی سفیدکاری نیز استفاده مینمایند.

12-در مورد استفاده از ملات گچ و خاک برای زیر سازی سفیدکاری بدین طریق عمل میکنند که روی دیوار آجری را قبلا" شمشه گیری کرده وبین فاصله های شمشه گیری را با ملات گچ و خاک پر مینمایند.

13علت پاشیدن گچ وخاک درون آب آنست که تمام ذرات گچ در مجاورت آب قرار گیرد.

14-از ملات گچ وخاک در طاق ضربی نیز استفاده میشود.

15-مصرف ملات گچ و خاک فقط در مناطقی که رطوبت هوا زیاد نیست و اصولا" آب و هوا خشک است مجاز میباشد و در شهرهای مرطوب (جاهای مرطوب)این ملات به سرعت رطوبت هوا را گرفته و فاسد میشود.

16-بعلت زودگیر بودن گچ و خاک را باید به میزان کم ساخت.

17-زمان ریختن خاک به داخل آب تا پایان مصرف آن حداکثر از 10 الی 15 دقیقه تجاوز ننماید.

17-1-طریقه ساخت ملات گچ وخاک بدینگونه است که ابتدا قدری آب درون استانبولی میریزند(حداکثر نصف حجم استانبولی) آنگاه مخلوط گچ و خاک را درون آب میریزند که سطح گچ وخاک از سطح آب بالاتر بیاید وتقریبا" آب دیده نشود آنگاه این مخلوط را تقریبا" 5 تا 6 دقیقه بحال خود گذاشته و بعد از یک گوشه را ملات هم و استفاده میکنند.

17-2-برای مخلوط کردن گچ و خاک باید ابتدا خاک رس خشک را سرند کرد.

18-بهترین آزمایش برای میزان پراکندگی خاک درون گچ رنگ یکنواخت آن میباشد. باید دقت نمود که رگه های سفید گچ و یا رگه های سیاه خاک در مخلوط موجود نباشد.

19-اگر در محلی از ساختمان احتیاج به ملاتی داشته باشیم که از ملات گچ و خاک زودگیرتر باشد از ملات گچ استفاده مینمایند و یا اگر رنگ سفید ملات برای ما مطرح باشد باز هم از ملات گچ استفاده مینمائیم.

20-ملات گچ از پاشیدن گچ در آب بدست می آید.

21-ملات گچ پس از 10 دقیقه شروع به خودگیری میکند و پس از 25 دقیقه خودگیری آن پایان می پذیرد.

22-دوغاب گچ باید قبل از 10 دقیقه وملات آن پیش از 25 دقیقه به مصرف برسد.

23-گچ مورد استفاده در ملات گچ،گچ الک شده است.

24-پس از اتمام عملیات اندودکاری یک لایه نازک از ملات گچ کشته را که دارای سرعت خودگیری کمتری است بر روی سطح دیوار وسقف اندود مینمایند.

25-ملات کاهگل از اختلاط 40 تا 45کیلو کاه زرد مرغوب در 1.80 مترمکعب خاک رس و افزودن تدریجی حدود 400 لیتر آب و ورز دادن مخلوط حاصل میشود.

26-برای ساختن ملات کاهگل بعد از درست این مخلوط،مخلوط باید 1تا2 روز بماند و دوباره ورز داده شود.

27-رنگ خاک رسی که گرافیت داشته باشد خاکستری است.

28-خاک رسی که بدون اکسید آهن باشد سفید رنگ است.

29-رنگ خاک رسی که اکسید آهن سه ظرفیتی داشته باشد سرخ است.

30-رنگ خاک رسی که کربن داشته باشد تیره است.

31-خاک رسی که اکسید آهن دو ظرفیتی داشته باشد کبود است.

32-برای جلوگیری از ترک خوردن گل به آن کاه اضافه مینمایند.

33-برای پایین آوردن درجه انجماد ملات در زمستان و جلوگیری از سبز شدن و رشد علف در آن نمک طعام به آن اضافه میکنند.

34-گل نیمچه کاه دارای کاه کمتری است.

35-برای هر متر مکعب ملات کاه گل حدود 50 کیلوگرم کاه لازم است.

36-برای ساخت سیم گل،دانه های کاه را می کوبند سپس ریز شده آن را با خاک مخلوط میکنند.

37-گاهی از پوست خرد شده ی برنج به جای کاه استفاده میکنند وبه این اندود فَل گل می گویند.

38- برای اینکه رنگ قهوه ای خاک روشنتر شود به اندود،خاکستر چوب اضافه می کنند.

39-در استفاده از ملات گل حداقل عرض دیوارها 80 سانتی متر است.

40-مرغوبترین ورایجترین ملات مورد استفاده در ساختمان ملات ماسه سیمان است.

41-در ساخت ملات ماسه سیمان از ماسه شسته و سیمان استفاده میشود.

42-مقدار سیمان مورد مصرف در ملات ماسه سیمان بین 300 الی 600 کیلوگرم در متر مکعب است.

43-در ملات ماسه سیمان میزان خاک موجود (ریزدانه) در ماسه نباید از 5درصد حجم آن تجاوز کند.

44-متداولترین نسبت ماسه وسیمان در کارگاهها یک قسمت حجمی سیمان و5قسمت حجمی ماسه است.

45-ملات ماسه سیمان را باید به مقدار کم ساخت بطوریکه از زمان مخلوط کردن دانه با آب تا پایان مصرف آن حداکثر بیش از 2ساعت طول نکشد.

46-اگر ملات ماسه سیمان را با ملات ساز درست میکنیم حداقل ملات در حدود 3 دقیقه باید درون ملات ساز بچرخد.

47-اگر ملات را با دست (روش دستی) درست میکنیم ابتدا باید سیمان وماسه را با بیل دو بار برگردان نمود.

48-بهترین آزمایش تشخیص برای پراکندگی یکنواخت سیمان در ماسه رنگ یکنواخت آن می باشد.

49-رنگ ملات ماسه سیمان باید متمایل به رنگ سبز باشد.

50-باید حتما" از ساختن آخوره (آبخوره) خودداری نمائیم زیرا آخوره دانه های سیمان را که سبکتر وریزتربوده همراه آب شسته وبه قسمتهای پایین ملات برده ویکنواختی سیمان را در ملات از بین می برد وباعث نا هماهنگی ملات میگردد.

51-ملاتهای آهکی در ایران پیشینه ی 3000 ساله دارد.

52-ملات گل آهک ارزانترین وضعیفترین ملات است واستانداردی برای آن تعیین نشده است.

53-ماده چسبنده در ملات گل آهک،آهک شکفته میباشد.

54-ملات گل آهک یک ملات آبی است وبرای رسیدن به مقاومت مطلوب باید در مجاورت رطوبت قرار گیرد.

55-میزان آهک مورد نیاز در ملات گل آهک حدود 300 کیلوگرم در متر مکعب است.

56-شفته همان ملات گل آهک است که به آن قلوه های سنگ اضافه میکنند.

57-  از شفته بیشتر در پی سازی یا زیر سازی راهها استفاده میشود.

58-به شفته پر آهک شفته تیزان هم گفته میشود.

59-شفته تیزان برای جاهایی که نیاز به پی قوی وبا استحکام بیشتر باشد بکار می رود.

60-ملات گل آهک وشفته آهکی در هوای گرم ومرطوب سریعتر میگیرد ومقاومتر میشود.

61-اگر در ملات گل آهک بجای خاک از ماسه کفی استفاده شود به آن ملات ماسه آهک گفته میشود.

62-از ملات ماسه آهک برای سطوحی که در جوار رطوبت هستند هم میتوان استفاده کرد.

63-آهک مورد نیاز در ملات ماسه آهک 300 الی 400 کیلوگرم  در مترمکعب ماسه است.

64-ملات ماسه آهک بیشتر در دیوار چینی کاربرد دارد.

65-ملات ماسه آهک تا چندین روز باید مرطوب نگهداشته شود در غیر اینصورت فعل وانفعالات شیمیائی آهک در ملات مذکور متوقف شده وملات میسوزد.

66-ملات باتارد از اختلاط ماسه وآهک وسیمان تهیه میشود.

67-در کارگاهها به ملات باتارد ملات حرامزاده هم می گویند.

68-ملات باتارد برای پوشش سطوح داخلی فضاهای نمناک ومرطوب مناسب است.

69-در نمای خارجی ساختمان نیز از ملات باتارد استفاده میشود.

70- ملات باتارد تا یک ساعت پس از تهیه قابل مصرف است.

71-ملات باتارد در قشرهای نازک نسبت به ماسه سیمان بهتر پرداخت میشود.

72-در ملات باتارد میتوان از آهک کفی که دارای ریزدانه بیشتری است نیز استفاده کرد.

73-مقدار سیمان موردنیاز در ملات باتارد 100 تا 150 کیلوگرم است ومیزان آهک در حدود 150 تا 200 کیلوگرم در متر مکعب است.

74-ملات باتارد ظرف 48 ساعت پس از مصرف سفت وسخت میشود.

75-ملات ساروج از مخلوط کردن گردآهک شکفته با خاک رس،خاکستر،مغزنی(لویی)یا موی بز وترکیب این مخلوط با آب درست میشود.

76-ساروج ملاتی آبی است.

77-از ملات ساروج در آب انبارها،پی ها و بندها(سدهای)آبی استفاده میشود.

78-خاکستر دارای مقدار زیادی کربن است که به ترکیب شیمیایی بهتر وسختی ملات ساروج کمک میکند.

قنات یا کاریز اختراع ایرانی هاست اختراعی که باعث شده در حاشیه کویر زندگی و تمدن انسانی جریان داشته باش  

آب درآوردن و آب رساندن، کار راحتی نیست. به خصوص جایی که آب نباشد. به همین خاطر، کویری ها یا شهرهای حاشیة کویر، پیشتاز بیرون کشاندن آب از دل زمین اند.

قنات، یکی از پیشرفته ترین تکنیک ها برای رسیدن به آب است.قنات که پارسی آن کاریز می شود اختراع شگفت انگیز ایرانیان است و از این جا به بقیة جاهای دنیا رفته است. شواهدی در دست است که ایرانیان از 3800سال پیش قنات را می شناختند و از آن استفاده می کردند. این فن آوری به تدریج از ایران به شمال آفریقا، چین و حتی به بخش هایی از آمریکای جنوبی مانند شیلی راه یافته است.

دکتر محمدجواد صفی نژاد، استاد دانشگاه و یکی از شاخص ترین چهره هایی است که خودش از نزدیک سراغ بسیاری از این قنات ها رفته. آن چه دربارة قنات در این دو صفحه می خوانید، حاصل گپی است که با استاد صفی نژاد زدی 

پایاب

پایاب ها مکان هایی هستند که برای دسترسی آسان به گذرگاه زیرزمینی آب قنات ساخته می شوند. پایاب با پله از سطح زمین به پایین می رسد. پایاب ها نقش تفریح گاه داشته اند و به خاطر هوای خنک شان، هم به طور خصوصی و هم عمومی از آن ها استفاده می شده است.فضای اصلی پایاب، از یک اتاق به شکل های چهارگوش و هشت گوش ساخته شده. در کف پایاب، یک حوض است که معمولا آب قنات در آن می چرخد و از آن بیرون می رود 

آسیاب آبی

آسیاب های زیرزمینی در عمق چند متری زمین قرار گرفته اند. در بالای این آسیاب، آب چاه یا قنات جریان دارد. این آب باعث چرخیدن پره های آسیاب و چرخیدن سنگ آسیاب می شود و از این راه، در اعماق زمین گندم به آرد تبدیل می شو

تمیز کاری قنات

یک قنات چند وقت به چند وقت باید لای روبی شود.   

کلنگ

این کلنگ یک مقنی است.با این کلنگ دایره ای به قطر یک متر می زنند و بعد زمین را می کنند و تا پایین همین اندازه را رعایت می کنند     

اول و آخرقنات

اگر از آسمان به یک قنات نگاه کنید، ردیفی از دهانه ها را خواهید دید که از مناطق خشک کوهپایه ها می گذرد تا به نقطه ای سرسبز که یک روستا و یا یک شهر است برسد. این دهانه ها، چاه ها یا به اصطلاح میله هایی هستند که به یک کانال طولانی ختم می شوند؛ به قنات. این چاه ها برای بیرون آوردن آب نیستند، بلکه آن ها را کنده اند تا بتوانند همان کانال زیرزمینی یا قنات را حفر کنند. اختراع خوبی است نه؟ به جای این که هربار با طناب آب را بالا بکشی، یک بار خاک را بالا می کشی و تا سال ها آب خودش با پای خودش از دل زمین بیرون می آید. این معجزه ایرانیان است در دل کویر: قنات. 

 

عجیب ترین قنات های ایر ان

قنات دوطبقه

اردستان

تا به حال، اسم قنات دوطبقه به گوش تان خورده است؟ در اردستان، قناتی هست که دوطبقه است، یعنی دو رشته آب، 2 کیلومتر به موازاتِ هم حرکت می کنند. این تنها قنات دوطبقة ایران است. ساختمان این قنات ها طوری است که آب در گلِ بین آن نفوذ نمی کند و باعث می شود به هم نشتی نداشته باشند. این دو خط موازی، 18 متر با هم فاصله دارند.

این قنات ها وقتی به چاه های میان مسیر قنات یا میله ها راه می رسند، رشتة رویی قنات، میله را دور می زند. و فقط در مرحله آخر است که این دو رشته به هم می رسند و از زمین بیرون می آیند.

گناباد

300مترزیرزمین

این که چند صد سال پیش، بدون لوازم امروزی، چاهی 300 متری کنده شود، کمی عجیب به نظر می رسد. حفر این چاه با طناب معمولی نمی توانسته صورت بگیرد. با یک محاسبة سرانگشتی، وزن یک طناب 300 متری چیزی در حدود 300 کیلوگرم می شود. وزن سطلی که به این طناب آویزان است را هم اضافه کنید تا پاره شدن طناب برایتان قطعی شود.

اما ذهن خلاق ایرانی فکر بکری کرده است. این قنات به صورت پلکانی ساخته شده. به این صورت که 100متر به 100متر، به شکل پلکانی این چاه حفر می شده. یعنی 100 متر می کنده اند و یک پله می داده اند و دوباره 100 متر می کنده اند و یک پلة دیگر و همین طور تا آخر. این طوری، لایروبی قنات، ایستگاه به ایستگاه صورت می گیرد. اما نکتة بعدی برای چنین عمقی، مسأله هوا است. آن پایین قرار است یک عده آدم کار کنند و مطمئنا به هوا احتیاج دارند. این قضیه هم راه حلی داشته است. آن ها بدون این که کپسول اکسیژنی باشد یا فن برقی اختراع شده باشد، با دستگاه دم، هوا را از بالا به پایین می فرستاده اند. تا آن پایینی ها نفس بکشند و نمیرند.

 

مرکز تمدن کاریزی

کاشان

اگر کاشان را به عنوان مرکز یک دایره در نظر بگیریم که شعاع صد یا صد و بیست کیلومتری دارد، بیشتر نقاطی که قنات های شگفت آور دارد و دارای ویژگی های منحصر به فرد است، در این دایره واقع شده است. در جاهای دیگر ایران هم قنات هست، اما این قنات ها پیچیدگی ها و ویژگی های خاص قنات های کویری را ندارند.

 

قنات مخروطی

ابراهیم آباد

سر راه قم به اراک، در ابراهیم آباد، قناتی هست که شکل اش با قنات های دیگر فرق دارد. این قنات، مخروطی است. به طور معمول مقنی برای حفر چاه قنات کلنگ اش را که دسته اش نیم متر است برمی دارد و دایره ای به شعاع یک متر می زند. بعد هم این دایره تا پایین ادامه پیدا می کند. اما این چاه، مخروطی شکل است. یعنی هر چه چاه به سمت پایین می رود، بازتر می شود. رفتن داخل این قنات، کار سختی است. آن ها که رفته اند، می گویند دیواره های چاه، سنگ چین شده و سنگ ها را با ملات کنار هم گذاشته اند. دیوارة این قنات آب زا است و از بین آن، آب بیرون می زند. در این قنات، جز سیاهی و تاریکی و هوهوی آب، چیز دیگری نیست.

 

سد زیرزمینی

میمه

سد یا آب بند هم آن زیر وجود دارد. زمستان ها آب قنات زیاد می شده و آن ها برای ذخیرة این آب برای تابستان، سد می زده اند.

قنات میمه اصفهان، سدی با ارتفاع 9 متر دارد. جنس این سد از سنگ و ملات است. این جا 9 دریچه گذاشته اند. زمستان ها دریچه های گرد را با کوزه می بستند. به این صورت که پارچه ای دور کوزه می پیچیدند و توی دریچه ها می کردند. هرچه فشار آب در زمستان بیشتر می شد، کوزه ها بیشتر در حفره ها فرو می رفتند.

آب پشت سد جمع می شود و گاهی وقت ها داخل کوه های اطراف قنات هم اتاقک هایی درست می کردند که آب در آن ها انبار شود و تابستان کوزه را می شکستند و آب سرریز می کرده است.

 

 

طولانی ترین قنات

یزد

قنا تی در یزد هست که 120کیلومتر طول دارد. در هیچ کجای دنیا قناتی با این طول وجود ندارد. اسم این قنات از قرن ششم در کتاب های تاریخی آمده است.